uit de 2e druk: epiloog

misbruikpreventie

transgender

prostitutie

literatuurlijst

uit voorwoord

allochtonen

volwassenen

aids

epiloog

In veel hoofdstukken is het problematische van seksualiteit tot uitdrukking gekomen. Dat zou de suggestie kunnen wekken dat seksualiteit voor veel mensen een probleem is. Dat is het niet.

Seksualiteit raakt ieder persoonlijk. Maar seksualiteit is ook een sociaal verschijnsel. In Nederland heerste deze eeuw lang een repressief maatschappelijk klimaat omtrent seksualiteit. Mensen waren lange tijd niet vrij om te kiezen met wie en hoe ze seksueel contact wilden. In de jaren zestig begon dit te veranderen. Door de pil werd het mogelijk seksualiteit te beleven zonder zorgen over de gevolgen. Het duurt vaak enige tijd voor maatschappelijke veranderingen doorwerken in seksueel gedrag. De beschikbaarheid van de pil leidde niet direct tot een andere seksualiteitsbeleving. Maar geleidelijk begon seksualiteit minder zorgelijk te worden en gingen mensen meer genieten. Er kwam meer aandacht voor de seksualiteitsbeleving van de vrouw. Andere seksuele voorkeuren ondervonden meer erkenning. Nederland haalde zijn achterstand in, en werd een van de meest permissieve samenlevingen in de wereld. Er was volop aandacht voor de positieve aspecten van seksualiteit.

In de jaren tachtig zorgde aids voor een demper op de seksuele bevrijding. Net toen mensen een beetje gingen genieten van seks werd dit bemoeilijkt door de risico's van een dodelijke ziekte. Ook kwamen eerst vrouwen en vervolgens anderen tot de conclusie dat de mannelijke seksualiteitsbeleving nog steeds dominant was in de seksuele contacten. Er kwam meer maatschappelijke aandacht voor verschillende vormen van seksueel misbruik. Met die toegenomen aandacht voor misbruik werd ook de intimiteit tussen hulpverlener en cliënt een punt van zorg. In traditioneel-religieuze kringen heersen conventionelere standpunten over seksualiteit. Deze standpunten worden weer openlijker uitgedragen. De laatste jaren lijkt het dat de maatschappelijke tolerantie ten opzichte van andere seksuele voorkeuren weer aan het afnemen is. De overheid neigt weer iets meer op te gaan treden als zedenmeester. De zelfbeschikking van mensen krijgt daardoor minder ruimte.

In dit boek zijn tal van schrijvers aangehaald, die pleiten voor openheid over seksualiteit. Voor veel mensen is het belangrijk dat ze openlijker over seksualiteit kunnen praten. Het is belangrijk voor (potentiële) slachtoffers van seksueel misbruik. Het is van belang dat seksueel agressieve jongens onderricht krijgen in seksuele grammatica. Het is essentieel voor hun ontwikkeling dat homojongeren zich kunnen openbaren. Het is zeer welkom dat in instellingen waar de seksualiteit van mensen genegeerd of onderdrukt wordt, gewerkt wordt aan een open klimaat, waarbij wél gesproken kan worden wat door het personeel te lang verzwegen is. Maar de openheid heeft een schaduwkant. Programma's als 'Sex voor de Büch' en 'Jerry Springer' laten zien, dat sommige mensen geen besef hebben, dat bescheidenheid en terughoudendheid de mens meer sieren, dan de weinig verheffende manier waarop sommige mensen hun lusten etaleren. Er is een ontwikkeling gaande, waarbij gepleit wordt voor terugkeer naar het mysterie van seksualiteit. Niet alles kan in woorden gevangen worden, niet alles moet in woorden gevangen worden. Met het benoemen en bespreken winnen we iets, maar we verliezen er ook iets mee, als we niet weten te nuanceren wanneer openheid wel en wanneer het niet van pas komt. Niet iedereen is altijd maar geïnteresseerd in jouw seksleven.

Gelukkig zijn er ondanks deze maatschappelijke ontwikkelingen ook cliënten die kunnen genieten van seks of dat talent opnieuw leren verwerven. Dit geldt ook voor mensen die misbruikt zijn - hoe moeizaam dit vermogen soms ook weer terugveroverd wordt. Gelukkig zijn er hulpverleners en cliënten die een intieme omgang weten vorm te geven, waarbij wederzijds respect bestaat voor grenzen en behoeften. Seksualiteit en intimiteit zijn niet alleen een bron van zorg, maar ook een bron van welzijn.

Uiteindelijk is minstens één ding leuker dan het bestuderen van seksualiteit en intimiteit: het ervan genieten, alleen of met anderen, in een liefdesrelatie of gewoon omdat je je er zo goed bij voelt. Om meer te kunnen genieten van seksueel en intiem contact en om te voorkomen dat jouw genot een ander schaadt, bleek het belangrijk dat je les kreeg in de 'taal der liefde'. De bedoeling van dit boek was, dat je die taal nu beter spreekt, dat je beter weet hoe je jouw cliënten kunt leren die taal beter te spreken en dat je beter weet waar je grenzen liggen. Ik wens de lezers en de cliënten meer plezier, betere seks, een rijkere seksuele grammatica, meer intimiteit en het respect dat dit alles verdient.

Taak: geniet!
Zorg dat je geniet van seksuele en intieme relaties.
Creëer en bewaak daartoe de voorwaarden in je eigen leven.
Communiceer verbaal als dat nodig is, geniet nonverbaal als dat niet hoeft.
Draag dit plezier zo af en toe over op je cliënten.
Want met alle -terechte- aandacht voor misbruik en verstoorde seksuele ontwikkeling zouden we wel eens kunnen vergeten, dat seks en intimiteit heel belangrijke bronnen zijn voor een bevredigend, gezond leven.

Tekstgrootte: + -